Dit keer bespreken we Limitarisme van Ingrid Robeyns. De ondertitel is, Pleidooi tegen extreme rijkdom.
Robeyns is econoom, filosoof, en hoogleraar ethiek van instituties aan de universiteit van Utrecht. Het boek heeft ze in het Engels geschreven en is daarna vertaald naar het Nederlands. De Engelse versie is nu ook gepubliceerd.
10 hoofdstukken
- Hoeveel is te veel?
- Het houdt de armen arm terwijl ongelijkheid toeneemt
- Het is besmet geld
- Het ondermijnt de democratie
- Het steekt de wereld in brand
- Niemand verdient het om multimiljonair te zijn
- Met het geld kunnen we zoveel dingen doen
- Filantropie is niet de oplossing
- Ook de rijken zullen hiervan profiteren
- De weg vooruit
Een interessant boek dat mij nog meer de ogen openmaakte voor de sociale ongelijkheid in de wereld. Een boek vol met data waarom het een slecht idee is dat enkele mensen zoveel geld hebben. Een boek dat past in deze tijd. Vanochtend hebben 25 miljardairs een open brief gestuurd naar de vergadering van WEF in Davos. Sebastian Klein is hier actief mee bezig na de verkoop van zijn aandeel in Blinkist en dat hij het grootste deel van het vermogen in een stichting heeft ondergebracht. En de dochter van mede-oprichter van BASF die nu 25 miljoen van haar vermogen gaat weggeven. Ook goede documentaires over bij Tegenlicht. Nieuw rapport Survival of the richest van Oxfam is net uit, rijkdom nog steeds verder toegenomen van enkelen.
Er is wel veel data en niet echt concrete voorstellen hoe we dit veranderen, zoals ze zelf zegt, ze is meer van het onderzoeken en aantonen wat er aan de hand is en niet van het organiseren van de oplossing. Dus ze heeft in het laatste hoofdstuk een aantal deeloplossingen die niet verder zijn uitgewerkt. Sander Schimmelpenninck leek daar concreter in, in zijn boek.
Goed om te onthouden dat het gaat over extreme rijkdom, de rijken en super rijken. De centrale vraag in haar onderzoek is Kan iemand té rijk zijn?
Inleiding
bovengrens (politiek) 10 miljoen, ethische grens 1 miljoen
Hoeveel is te veel?
Patriotic millionaires
Rijkdomsgrens, ethische grens en politieke grens aan rijkdom.
Politiek: 10 miljoen
Het houdt de armen arm terwijl ongelijkheid toeneemt
Het is besmet geld
Nazimiljardairs
slavenhandel
politieke leiders die hun eigen land plunderen en inwoners uitbuiten
corruptie
familie Sackler – OxyContin, Union Carbide, kleding in sweatshops, Amazon
Belastingontduiking en ontwijking – gebrek aan handhaving – terwijl wel veel controle op toeslagen – bij belastingfraude door rijken is veel meer te halen.
Het ondermijnt de democratie
Beïnvloeden van politici, ondersteunen van campagnes en verkiezingen.
Ondersteunen van campagnes en lobbies die eigen producten ten goede komen.
Koch-netwerk
Het steekt de wereld in brand
Klimaat, biodiversiteit, fossiele brandstoffen, vervuiling – wordt geld mee verdient. Daarnaast hebben rijken veel meer spullen, woningen , luxe, vliegreizen
Niemand verdient het om multimiljonair te zijn
Met het geld kunnen we zoveel dingen doen
Filantropie is niet de oplossing
Ook de rijken zullen hiervan profiteren
De weg vooruit
- het ontmantelen van de neoliberale ideologie.
- Klassenbarrieres afbreken (de economie versterken)
- Betere balans tussen de economische machten
- De fiscale beslissingsmacht van de overheid herstellen (sociaal contract)
- Inbeslagname van besmet geld en herstelbetalingen voor geleden schade uit het verleden (Nazimiljardairs)
- De internationale economische architectuur eerlijk moeten berichten
- Het begrenzen van topbeloningen
- Een halt toeroepen aan de intergenerationele overdracht van rijkdom (schenkingen en erfenissen radicaal begrenzen)
“Er is een enorm onaangebroken potentieel in wat de 99 procent zou kunnen doen. De belofte van een betere toekomst ligt daarom bij ons.”
Opvallende lessen uit het boek voor mij:
- 03:20 Er is veel aandacht voor wat er allemaal mis is en onderbouwt met data en voorbeelden. Het duurt lang voordat je een handelingsperspectief krijgt.
- 03:45 Ingrid Robeyns laat vooral de onderzoeken zien en is niet van de oplossingen.
- 06:20 Dit boek past in een ontwikkeling van deze tijd.
- 06:40 Ongelijkheid verminderen lost heel veel problemen op.
- 08:45 Drie limieten – de een rijkdomgrens, een ethische grens en de politieke grens.
- 09:00 De politieke grens van 10 miljoen, maar de ethische grens, wat de meeste mensen ethische vinden, rijk en arm, is 1 miljoen per persoon.
- 10:30 De politieke grens op een miljard – Jeffrey Sach. Hiermee belast je maar een klein percentage van mensen, maar met al het geld boven die miljard van die multimiljardairs kun je alle problemen in de wereld oplossen. Dus naar verwachting minder weerstand bij de invoering.
- 15:25 Voorbeelden van besmet geld: ondernemers die in oorlogstijd flink hebben geprofiteerd (zie boek Nazimiljardairs), door gebruik van slaven, politieke leiders die eigen grondstoffen en mensen uitbuiten, corruptie en ondernemers die mensen en grondstoffen uitbuiten.
- 17:45 de democratische principes gelden niet meer. Een rijk persoon die met corruptie zijn geld heeft verdient kan een paspoort kopen in Malta, als vluchteling word je vermeden als de pest.
- 19:00 Toegang to Kamerleden, lobbyen, geld geven aan politieke partijen, banen voor politici etc. kun je verbieden.
- 22:45 Waarom filantropie niet de oplossing is en je dit politiek moet oplossen en de burger meer in opstand moet komen.
- 26:30 Een duidelijk verschil tussen de klassieke liberale gedachte en het neoliberalisme dat in deze context beter te vergelijken is met de aristocratie.
- 28:00 De renteniersmaatschappij.
- 30:00 De oplossingen zijn te complex gemaakt en teveel op een hoop waarvan een deel niets te maken heeft met limitarisme.
- 34:35 De kracht van een duidelijke focus en een hoger limiet zodat het grootste deel van de bevolking voor zou zijn.
- Building people-centered and purpose-driven companies – Sebastian Klein
- Waarom niemand het verdient om multimiljonair te zijn – VPRO Tegenlicht
- Survival of the Richest – Oxfam
- Sander en de brug #boekencast afl 76 – Sander Schimmelpenninck
- Paying Taxes: The Most Democratic Move You Can Make | Marlene Engelhorn | TEDxVienna
- Tax Me Now – initiatief van Engelhorn
- Engelhorn en Klein in Davos jan 2024
- Er wär so gern kein Millionär: Warum dieser Gründer 90 Prozent seines Vermögens abgibt – Sebastian Klein mede-oprichter van Blinkist.
- Neue Narrative – NN Publishing
- Kapitaal in de 21ste eeuw – Thomas Piketty
- The Spirit Level #boekencast afl 83 – Richard Wilkinson en Kate Pickettt
- Tirannie van verdienste #boekencast afl 77 – Michael Sandel
- Fantoomgroei – Sander Heijne en Hendrik Noten
- Miljardairs onder de guillotine #boekencast afl 80 – Sjors Roeters
- Nazimiljardairs #boekencast afl 66 – David de Jong
- Deze burgemeester luistert écht – https://www.youtube.com/watch?v=uwSZKgtdlyU
- Rotterdam #boekencast afl 75 – Arjen van Veelen
- Nu is het aan ons #boekencast afl 61 – Eva Rovers
- How equal do we want the world to be? You’d be surprised | Dan Ariely
- Wealth Inequality in America Has Never Been Worse. The Middle Class Has Disappeared
- Robert Reich op Youtube
- Van Bavel – De onzichtbare hand
Luister naar deze aflevering
Video van deze aflevering
In deze aflevering bespreken we Limitarisme
