Dit keer bespreken we het boek Piratenverlichting van David Graeber met de ondertitel, Zeerovers, zelfbestuur en de verborgen oorsprong van de verlichting.
Het origineel is in 2019 gepubliceerd, deze Nederlandse vertaling in 2023. Graeber is in 2020 overleden en was antropoloog.
We lazen eerder het geweldige boek Het begin van alles van David Graeber en David Wengrow.
Graeber heeft veel tijd doorgebracht op Madagaskar en onderzoek gedaan naar de rol van dit eiland, de cultuur het bestuur en de piraten in de oorsprong van de verlichting. Het eiland ligt ten oosten van Zuid Afrika en heeft een oppervlakte dat groter is dan Frankrijk. Een eiland met een rijke geschiedenis omdat het eeuwen een stop was voor schepen op doorreis rondom kaap de goede hoop.
Achterin het boek vind je een tijdlijn van de piraten en de verlichting zodat je de connectie kunt zien. In zijn boek het begin van alles beschrijft hij hoe ook de oorspronkelijke bewoners van Noord Amerika en antropologen een rol speelde bij de ontwikkeling van de verlichting.
Voor dit boek heeft Graeber veel literatuur onderzoek gedaan. Een uitgebreid overzicht van je achterin het boek
Een interessant boek waarin je meer leert over het mogelijke ontstaan van de Verlichting in Europa door een samenleving in een mix van bezoekers en de bewoners van het eiland. Waar de organisatie en besluitvorming van een piratenschip wordt overgenomen op land en vrouwen een belangrijke rol spelen via de piraten. De verlichting blijkt vooral gebruikt voor uitbuiting en vernietiging, in eigen land en andere continenten net als de rol van de rouw werd verwijderd uit de geschiedenis.
Het boek bestaat uit drie delen en een conclusie.
- Deel I: Piraten en schijnkoningen in het noordoosten van Madagaskar
- Deel II: De opkomst van de piraten gezien vanuit de Malagassiërs
- Deel III: Piratenverlichting
- Conclusies
Piraten en schijnkoningen in het noordoosten van Madagaskar
Probleem van de piraten was dat ze buiten veroverden maar deze nergens goed konden omzetten in geld. Op Madagaskar werd het bezit gedeeld met de vrouwen die ze kregen aangeboden van de inwoners. Door hun dochters aan te bieden maakten ze de piraten onderdeel van de familie en nam de kans af op oorlog en geweld.
Het beeld van de Europeanen was bij de Malagassische bewoners vergelijkbaar met piraten, gewelddadig, ze veroverden, onruststokers, om zo slaven mee te kunnen nemen.
De opkomst van de piraten gezien vanuit de Malagassiërs
Hierin vertelt Graeber over de kabary (vergaderingen) voor consensusvorming tussen dorpen en clans. Dit soort overleggen konden dagen duren. Soms werd er een oorlogshoofd gekozen om het probleem op te lossen.
Vrouwen lijken ruilobjecten, maar later meer handelaren en soort van magiërs met allerlei rituelen en middelen om mannen te verleiden en vermoorden.
Piratenverlichting
Conclusies
Het piratenschip in de 17e eeuw had een democratische organisatie. De piraten deden wat ze zelf wilden alleen in gevechtssituaties was er een duidelijke leider, de kapitein.
Aan het begin van de 18e eeuw heerst Ratimilaho over een groot deel va noord oost Madagaskar. De zoon van een Malagassische prinses en een Engelse piraat. Hij regeerde volgens dezelfde regels als op een piratenschip.
Graeber verwacht dat Montesquieu geïnspireerd was door deze vorm van samenleving op Madagaskar, met veel vrijheid en gelijkheid.
De Malagassische vrouw was in staat om te besturen via de piraten. Ze dreven ook handel met de piraten. In de verhalen die de mannen meenamen van Madagaskar naar Europa werd de rol van de vrouw verwijderd.
We moeten zijn eerste boek Schuld: de eerste 5000 jaar ook lezen, om te kijken naar de oorsprong van geld en de rol die het nu heeft.
Het boek Who Cooked Adam Smith’s Dinner? van Katrine Marcal staat nu ook op de lijst door het voorwoord van Joris Luyendijk.
Waar het in het Begin van Alles ging over Kandiaronk en de Wendat-gemeenschap gaat het in dit boek over piraten, Malagassische prinsessen, Ratimilaho en bijzondere verhalen.
Opvallende lessen uit het boek voor mij:
- Dat dit boek is geschreven voor Het begin van alles.
- Dat het lastig is om de vele inzichten, met veel details, uit een scriptie te vatten is in een goed leesbaar boek.
- De belangrijkste conclusies en inzichten staan op de omslag van het boek.
- De rol van vrouwen is veel groter dan tot nu toe is beschreven.
- Vrouwen die handelaren zijn en magiërs.
- Een rijke culture geschiedenis op Madagaskar door alle schepen en volkoren die het eiland als bevoorradingsstop gebruiken.
- De regels op een piratenschip en het verschil tussen de ontspannen momenten en de momenten van oorlog of actie.
- In een kring gaan zetten, iedereen aan het woord laten op bepaalde thema’s.
- We hebben verticaal hierarchische bril in het Westen op.
- Hoe gekleurd is onze bril van de westerse werkelijkheid?
- De vrouwen die via de piraten veel macht hadden.
- De rol van de vrouw in de geschiedschrijving.
- Het begin van alles #boekencast afl 63
- David Graeber about bullshit jobs | VPRO Documentary
- https://nl.wikipedia.org/wiki/David_Graeber
- Da’s gek, of toch niet – Danielle Braun
- Vind jezelf tijdens reizen in andere culturen – Jitske Kramer
- Schuld, de eerste 5000 jaar – David Graeber
- Who cooked Adam Smits dinner – Katrine Marcal
- Dit kan niet waar zijn – Joris Luyendijk
Luister naar deze aflevering
Video van deze aflevering
In deze aflevering hebben we het over het boek Piratenverlichting. Een boek dat bij vlagen lastig te lezen is door de vele namen en de hoeveelheid informatie van een onderzoek in een goed leesbaar boek te proppen. Tegelijk een interessant boek dat ons meer vraagtekens heeft gegeven over hoe verlicht wij ons zelf vinden in de westerse wereld. Eerder bespraken we het geweldige boek Het begin van alles, dat later is geschreven door Graeber en Wengrow.
