De subtitel van het boek is, lange termijn denken voor een korte termijn wereld.
Roman Krznaric is een filosoof die schrijft over de kracht van ideeën om de maatschappij te veranderen. Hij schreef meerdere boeken waaronder Carpe Diem Regained, Empathy en How to Find Fulfilling Work. Nieuwste boek (2022) What The Rich Don’t Tell The Poor: Conversations with Guatemalan Oligarchs – is eigenlijk zijn studie uit 2006 nu uitgebracht. Getrouwd met Kate Raworth bekend van de Donut economie.
Het boek bestaat 3 delen:
- Deel 1 – Touwtrekken Om De Tijd
- Deel 2 – Zes Manieren Van Denken Op De Lange Termijn
- Deel 3 – De Tijdrebellie
Deel 1 – touwtrekken om de tijd
1. Hoe kunnen wij goede voorouders zijn?
In dit hoofdstuk laat Roman zien wat goede voorouders zijn en de koppeling met lange termijn denken. Zoals bijvoorbeeld de zevende generatie besluitvorming van vele inheemse bevolking die een tijspanne van bijna twee eeuwen bevat. Niet eenvoudig om nu twee eeuwen verder te denken. Lange termijn denken heeft gevolgen voor persoonlijk besluitvorming en van de publieke instituties, economische systemen en cultuur.
2. De marshmallow en de eikel
De eeuwige tweespalt in onze hersenen
Interessant inzicht in dit hoofdstuk over hoeveel we over de langere termijn denken. Onze sociale interactie vraagt dat we nadenken over de toekomst. Vertrouwen en wederkerigheid werken goed wanneer je nu kunt nadenken over de toekomst wanneer je zelf mogelijk hulp nodig hebt. Tijd zit verweven met het sociale contract met de ander.
Maar de dood lijkt het eindpunt te zijn in het denken op de lange termijn. We denken zelden verder dan ons eigen leven.
Deel 2 zes manieren van denken op de lange termijn
Zes verschillende manier om te denken op de lange termijn. Samen vormen ze het gereedschap om een goede voorouder te worden.
3. Nederigheid met betrekking tot de diepe tijd
De mensheid als een oogwenk in de kosmische geschiedenis
Hierin gaat Roman in op de digitalisering en hoe techbedrijven ons bewust afleiden van om onze eigen doelen na te streven, en waartegen lange termijn denken moeilijk mee concurreren. We zien een verschuiving van ons tijddenken van een belastingjaar in plaats van een zonnejaar of een kwartaalcycles in plaats van de seizoenen.
Mooi ook de The Clock of the Long Now – de 10000 jaren klok.
Onze zorgen om de aarde gaat niet verder dan 100 jaar, die van ons eigen leven, van onze kinderen en kleinkinderen. (Martin Rees)
Door een 0 te zetten voor het jaartal dus 02022 kun je eenvoudiger denken in tienduizenden jaren in de toekomst (Long Now Foundation)
4. Denken als erflaters (legacy mindset)
Hoe kunnen wij goed herinnerd worden?
We willen graag iets nalaten zagen we in het boek Leaving a legacy, zodat we iets van ons blijft voortbestaan na onze dood. Het is beter persoonlijke nalatenschap te benaderen om te kijken naar de volgende generaties die we niet kennen. Roman noemt drie manieren van langetermijndenken:
- De dood nudge – geven na de dood erfenis gedeeltelijk naar een goed doel. Een goede vraag hierbij is wat zouden onze nakomelingen hopen dat we beter hadden gedaan voor hen.
- Intergenerational gifts – giften doorgeven aan volgende generaties
- Wijsheid van whakapapa – (Maori) een continue levenslijn die een individu verbindt met het verleden, heden en de toekomst. Een speech uitschrijven, een in memoriam van jou, de vertrokken ouder.
Een mooi voorbeeld is Green Belt Movement die bomen planten in Kenia, gaat na haar dood verder. Bij haar dood al 25.000 vrouwen getraind en 40 miljoen bomen geplant.
5. Intergenerationele rechtvaardigheid
Waarom we de zevende generatie moeten respecteren
Hier gaat het over een vertegenwoordiging van toekomstige generaties in het nu.
Interessant idee met De pijl, weegschaal, blinddoek en de stok.
Bij de weegschaal interessant om te kijken naar de toekomstige populatie grootte ten opzichte van wat heeft geleefd tot nu toe, vele malen groter.
Blinddoek gaat dat je bepaalt wat terecht is met een blinddoek om en je niet weet in welke gemeenschap je wordt geboren, rijkdom, sekse, intelligentie, kleur etc. Je gaat meer onafhankelijk denken over de toekomst.
Het stokje – is de gouden regel die Viisi ook als standaard gebruikt
Zevende generatie denken, is bedenken wat over 200 jaar nodig is.
6. Kathedraaldenken
De kunst van plannen in de verre toekomst
Kathedraaldenken gaat over dat mensen jaren aan iets bouwen waarvan ze zelf mogelijk niet het eindresultaat zien zoals een kathedraal, of the Sagrada Familia van Gaudi. Hele mooi voorbeelden in het boek zoals in een kerk in Ulm die met crowdfunding is gebouwd en 500 jaren duurde.
Ander mooi voorbeeld dat Noorwegen een fonds heeft opgezet waarin de inkomsten uit olie en gas verkoop zijn gestopt en nu 1 miljard US$ heeft. Geschiedenis in Japan waar op een bepaald moment (1750) het bos was verminderd dat het land in de problemen kwam. Shoguns hebben toen ervoor gezorgd dat mensen bomen gingen planten.
De vraag of lange termijn denken beter is onder autoritair beleid wordt hier weerlegd. Ander voorbeeld van riool in London, die pas van de grond kwam toen het parlement zelf direct geraakt werden door de stank. Ingenieurs hebben de morele plicht om projecten te ontwerpen met een lange termijn in het achterhoofd.
7. Holistisch voorspellen
Een langetermijnpad voor de beschaving
Dit hoofdstuk gaat over de voorspellers in de geschiedenis, denk nu aan futurologen, trendspotters en voorspellers. Ze geven geen garantie van de voorspelling en deze zijn ook niet ver vooruit. Philip Tetlock onderzoek, beste kun je geen verandering voorspellen, grootste kans dat het uitkomt.
De S-curve lijkt een idee te geven. Zie je ook in het nieuwste boek van Ray Dalio over The changing world order. De opkomst van een wereldorde, de piek en de teloorgang waarbij een nieuwe wereld orde doorbreekt vaak met geweld. (Nederland, VK, VS en nu China). Je weet niet wanneer maar het is duidelijk dat iets dat gegroeid is tot een piek op een bepaald moment weer in elkaar zakt.
Herman Kahn de bedenker van scenario planning dat later is gebruikt door Shell waar Arie de Geus over schreef.
Drie paden voor civilisatie – Breakdown, reform, transformatie. Doorgaan zoals gewend zijn (breakdown), meest waarschijnlijke is aanpassen (reform), maar te weinig en te laat, maar de echte weg is die van de transformatie waarin we compleet anders gaan leven en handelen.
8. Een transcendent doel
Een poolster waar de mensheid op kan varen
Als mensen bouwen we op een toekomst met zingeving en richting. Viktor Frankl – Men’s search for meaning en zijn logos therapie.
Hier ook weer interessante opties:
- Eeuwigdurende vooruitgang – eindeloze economische groei
- Utopische droom – ideale wereld
- Techno bevrijding – naar mars gaan bijvoorbeeld
- Overlevingsmodus – aanpassen aan de omstandigheden en overleven
- Eén-planeet bloeien – met de huidige en toekomstige behoeftes rekening houden voor de volgende generaties.
Deel 3 de tijdrebellie
9. Diepe democratie
Is er een tegengif tegen politieke kortzichtigheid?
Hier gaat het onder ander erover hoe de toekomstige generaties worden uitgesloten van het democratische proces. Een van de belangrijkste oorzaken van het instorten van een samenleving is dat de besluiten van de elite die aan de macht is botsen met de rest van maatschappij, zeker wanneer de elite zichzelf kan uitsluiten van de gevolgen van hun eigen besluiten.
Jitske Kramer schreef interessant boeken over deep democracy.
De meeste innovatieve voorstellen voor een deep democracy vallen onder:
- Beschermers van de toekomst
- Burger bijeenkomsten
- intergenerationele rechten
- Zelfsturende stads-staten
Denk bijvoorbeeld aan burger parlementen zoals Eva Rovers beschrijft in haar boek ‘Nu is het aan ons‘, het belang van jongeren vergroten en de natuur juridische entiteit toekennen.
Zeer interessante voorbeelden bijvoorbeeld dat een groep mensen de vertegenwoordigers van de toekomst zijn wanneer ze plannen bedenken, de ideeën die daar uitkomen zijn veel vooruitstrevender. Mooi hoe Roman en Kate zelf bijvoorbeeld de stem van hun kinderen uitbrengen bij een verkiezing.
Een mooi voorbeeld is ook de afbeelding van Europa weergegeven als stadsstaten.
10. Ecologische beschaving
Van speculatief kapitalisme naar regeneratieve economie
De korte termijn gedachte is ingebouwd in het neoliberale paradigma. Economische vooruitgang is de kern van de groei. Gelukkig ontstaat er ook een andere kijk op vooruitgang die meer gaat over welzijn dan welvaart. Welzijn in de brede zin, niet alleen voor de mens in het Westen, maar voor ieder mens en de ecologie.
Hier noemt Roman de donut economie van zijn vrouw, Kate Raworth. In dit model is er een binnenste ring en een buitenste ring. We willen voor het voortbestaan van iedereen op de aarde voorbij de binnenste ring blijven komen en binnen de buitenste ring. Op een aantal onderdelen zitten we nu boven het ecologische plafond en op andere onderdelen onder het sociale fundament.
De regeneratieve rebellie gaat over dat we alles doen binnen de biofysische limieten van de planeet. Het gaat over het herstel, vernieuwen en revitaliseren van alles wat we produceren.
Het huidige industriële ontwerp is gebaseerd op: nemen, maken, gebruiken en weggooien.
Er liggen enorme kansen in de regeneratieve principes, alles energie komt uit hernieuwbare energiebronnen, alle grondstoffen worden hergebruikt, de ecologie en biodiversiteit hersteld zich. Tegelijk zit er nog veel vast aan de oude economie, de petrochemische industrie is diepgeworteld in alles wat we hebben, gebruiken en maken.
11. Culturele evolutie
Verhalen, ontwerpen en de opkomst van virtuele toekomsten
De kracht en kans van verhalen om de cultuur te veranderen laat Roman zien in dit hoofdstuk. Een andere gedachte ook over werktijd en hoe we meer ruimte krijgen voor kunst en creatie. Met interessante kunst projecten worden mensen bewust gemaakt van gevolgen van wat nu doen voor de toekomst.
Mooie voorbeelden zoals de lucht inademen van 2034 in de UAE en het project waarin jaarlijkse het Uffington White Horse historische kunstwerk wordt bijgewerkt. Een jaarlijks project om de kunst naar de toekomst te laten overleven. Een project waar Roman zelf aan heeft bijgedragen. Van filosofisch naar praktisch.
12. Het pad van de goede voorouder
Dit laatste hoofdstuk is een korte samenvatting van het boek.
De Goede voorouder gesprekken gaan over:
- Deep-time humilty,
- Intergenerational justice,
- Legacy mindset,
- Transcendent Goal,
- Holisitic forecasting, en
- Cathedral thinking.
Opvallende lessen uit het boek voor mij:
- Mission Economy #boekencast afl 29
- Leaving a legacy #boekencast afl 50
- 4000 weken #boekencast afl 51
- Dit doen bedrijven die langer leven anders #boekencast afl 1
- Man’s search for meaning #boekencast afl 38
Luister naar deze aflevering
Video van deze aflevering
TED talk
https://www.ted.com/talks/roman_krznaric_how_to_be_a_good_ancestor
VPRO Tegenlicht documentaire
https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/kijk/afleveringen/2020-2021/time-rebels.html met Roman.
