Dit keer bespreken we het boek De kolonisatie van de toekomst van David van Reybrouck.
Dit boekje is uitgegeven door de Bezige Bij, die het ons stuurde. Heb je echt niets met lezen, zelfs niet zon dun klein boek? Dan kijk je de video van de lezing, zie onderaan deze pagina.
David Van Reybrouck roept op tot burgerlijke ongehoorzaamheid is de titel van het artikel van de universiteit van Leiden over deze lezing. Het boekje is 1-op-1 de tekst van de lezing.
David van Reybrouck is de partner van Eva Rovers waarvan we eerder het boek ‘Nu is het aan ons’ van bespraken.
Van Reybrouck is cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver.
Het is een klein en dun boek, dat je met de neus op de feite drukt en wakker schudt en even stilzet uit het geraas van iedere dag. Van Reybrouck laat je zien wat er zoal misgaat, wat er niet werkt en wat volgens hem de enige weg is die overblijft. Dat wat Extinction Rebellion op moment van opname in 2023 iedere dag doet op de A12, burgerlijke ongehoorzaamheid.
De lezing begint met enkele feiten over hoe de biodiversiteit op onze planeet achteruit holt. Zo sterven er jaarlijks ongeveer 55.000 soorten uit. De CO2 concentratie ligt nu op 420, terwijl dit de afgelopen 800.000 jaar schommelde tussen de 170 en 300 ppm. Het nieuwste IPCC-rapport is nog verontrustende dan het rapport waar David naar verwijst.
Na deze inzichten gaat David verder met het kolonialisme, niet zo zeer van het verleden, maar van wat we nu doen richting de toekomst. Al is de lezing bijna twee jaar geleden, wat betreft die kolonisatie is er nog weinig veranderd. Shell wil bijvoorbeeld nog steeds zoveel mogelijk olie oppompen tot 2050. Alles voor een zo hoog mogelijke aandeelhouderswaarde. De onderstroom lijkt toe te nemen, maar de corporates weten nog niet van minderen of stoppen.
We zien het iedere zomer erger worden, de hitte neemt toe, het gevolg van alle fossiele brandstoffen die vooral in het rijke Westen verbranden. De toenemende extreme weersomstandigheden noemt Van Reybrouck gekoppeld aan armoede op het Zuidelijke halfrond. We koloniseren nog steeds andere landen en ook de toekomst.
Wij, jonge generaties, hebben dit verleden niet gekozen, maar we kunnen wel de toekomst kiezen.
Hij ziet niet dat de oplossing ligt bij regeringen en partijen, sterker nog David s tegen de verkiezingen.
De grote kloof tussen wat de wetenschap weet en de politiek verzuimt kan het beste gedicht worden door wat de burger beslist.
Dit zou je moeten doen met een burgerberaad, gevolgd door een preferendum. Hij haalt hier het voorbeeld aan van Frankrijk, ook beschreven door Eva Roovers, en waar het misging. De burger betrekken bij het vraagstuk CO2 bijvoorbeeld, zou de kloof tussen burger en politiek verkleinen en daarmee de schrik voor de achterban.
Het tweede voorstel is een global assembly, waardoor we verder kijken dan een landelijk niveau met de burger beraden uit zijn eerste voorstel in dit boek. Assembly’s die zich ook al bewezen hebben zoals de EU allerlei afspraken en wetgeving.
Het derde deel voorstel gaat over geïndividualiseerde emissierechten, zodat we ook echt handelen en onze levensstijl aanpassen. Onduidelijk of dit werkelijk het gewenste effect heeft, wanneer rijken de emissierechten van andere mensen kunnen kopen.
Het vierde en laatste voorstel gaat over burgerlijke ongehoorzaamheid. Overheden doen nog steeds niet wat ze hebben afgesproken, zoal bijvoorbeeld het afbouwen van belasting voordelen voor fossiele brandstoffen, terwijl daarover duidelijke afspraken zijn gemaakt.
Een interessant middel dat hij hierin noemt is gezamenlijk minder belasting gaan betalen. Eerst inzichtelijk maken via een bedrag op een website wat de overheid zou mislopen wanneer we dit zouden doen, tot op een bepaald moment werkelijk dat deel niet betalen aan de overheid, maar in een fonds storten voor mogelijke gerechtskosten. Een collectief verzet.
Tip, als je het boek gelezen hebt, kijk ook de video hieronder om het nog meer te laten doordringen. In de video zie ik je ook het interview van twee studenten na de lezing, een goede aanvulling waardoor het persoonlijker wordt voor David.
Een interessante documentaire over de verschuiving van het politiek spectrum, waarin Van Reybrouck ook een aantal punten uitlegt bij VPRO Tegenlicht kijk je hier https://www.youtube.com/watch?v=xu7LXPpfzh0.
Opvallende lessen uit het boek voor mij:
- Mij wakkerschudden door direct met confronterende data te beginnen in het boek over hoeveel diersoorten er uitsterven tijdens de lezing (en dus het kijken naar de video) en in een jaar.
- De enorme toename van de CO2 concentratie van de afgelopen decennia, door directe invloed van de mens.
- Er vindt nog steeds kolonisatie plaats, vanuit het Westen buiten we mensen voornamelijk op het zuidelijk halfrond uit, en we kolonialiseren de toekomst.
- Het aantal klimaatvluchtelingen neemt toe, veroorzaakt vooral door het gebruik van spullen door de mensen in het rijke Westen, raakt mensen op het zuidelijk halfrond. De gemiddelde Nederlander hoort bij de rijkste 3.5% op de aarde en draagt daar aan bij.
- “We hebben het verleden niet gekozen, maar we kunnen wel de toekomst kiezen.”
- “De grote kloof tussen wat de wetenschap weet, en de politiek verzuimd, kan het beste gedicht worden door wat de burger beslist.”
- Organisaties die internationale afspraken maken, zoals de EU, werken.
- Persoonlijke emissierechten tegenover internationale verboden, zoals verbod op privévliegtuigen of cruiseschepen.
- Collectief verzet tegen korting op belastingen voor olieproducenten, door geen belastingen te betalen voor dat deel.
- Het feit dat een actie wrevel oplevert betekent niet dat die niet rechtvaardig is.
- https://www.universiteitleiden.nl/nieuws/2021/12/david-van-reybrouck-roept-op-tot-burgerlijke-ongehoorzaamheid-in-50e-huizingalezing
- Video opname van de lezing https://youtu.be/KgetJko9zkY
- Nu is het aan ons #boekencast afl 61
- David Van Reybrouck over kolonialisme – De Ondervraging – Radboudt Reflects
- Tegen verkiezingen – nieuwe democratie David van Reybrouck in vpro’s Buitenhof
- prof. Johan Huizinga – Huizinga Online
- Pleidooi voor populisme – David van Reybrouck
- Tegen verkiezingen – David van Reybrouck
- IPCC-rapport 2023
Luister naar deze aflevering
Video van deze aflevering
In deze aflevering bespreken we het boek De kolonisatie van de toekomst. Een goed boekje, klein en dun, dus door iedereen eenvoudig en snel te lezen. David van Reybrouck confronteert je met de informatie o.a. over de biodiversiteit hoe we er voor staan. Dit moeten we veranderen. Zoals David zegt, “We hebben het verleden niet gekozen, maar we kunnen wel de toekomst kiezen.” Laten we kiezen voor burgerlijke ongehoorzaamheid en samenwerken.
Video van de lezing door Van Reybrouck
