De langetermijnvisie die het verschil maakt

De markt waar we in zaten was in beweging. Decennialang werd het product gemaakt met een zuur om kleine gaatjes te maken in het metaal. In de westerse wereld zag je steeds meer concurrenten overstappen op het gebruik van lasersnijders. De investering in een lasersnijder was groot, maar op de lange termijn voordeliger dan het proces met zuur. Het zuur moet namelijk regelmatig worden vervangen en op de juiste manier worden afgevoerd. Logisch vond ik dat, dus ik schreef een beslisdocument voor het managementteam om te investeren in een lasersnijder.

Tijdens een gesprek met Derek, de ondernemer van het bedrijf in Zuid-Afrika die distributeur was van een ander product van ons, leerde ik dat de denkwijze van goed afvoeren niet voor iedereen geldt. De afvoer van het zuur was geen probleem voor zijn bedrijf. Daar waren geen regels voor op dat moment. Achter het bedrijf was een grote heuvel waar ze het zuur lieten weglopen. Daarmee hadden ze geen extra kosten voor een goede afvoer. Een lasersnijder leverde voorlopig geen economisch voordeel op. Het zuur dat ze afstortten op die heuvel? Daar had niemand last van zei Derek.

Een paar jaar na dit gesprek was ik vooral verrast over mijn eigen kortzichtigheid in deze situatie. Ik was verrast dat er op de wereld verschillend werd en wordt gedacht over afval. Op deze manier met chemisch afval omgaan kon niet in mijn ogen. Wat ik me nu realiseer is dat de verhouding waarin wij toen producten maakten en verscheepten over de wereld voor veel meer vervuiling zorgde dan onze Zuid-Afrikaanse partner. Dat we de kennis over onze werkwijze niet deelden om de wereld te verbeteren, maar beschermden om zelf meer te kunnen verkopen en produceren. Het draaide vooral om het netto resultaat voor het bedrijf in die jaren.

Wat is de lange termijn?

De afgelopen weken heb ik het boek Drawdown gelezen. Het boek van Paul Hawken gevuld met meer dan honderd oplossingen om de klimaatontwrichting te keren. Het boek geeft een uitleg voor ieder onderdeel en een berekening voor wat het kost om dit in te voeren en wat de verwachte opbrengsten zijn in 2050. Mede door de ondernemersboekencast ben ik meer boeken gaan lezen over onze geschiedenis en over de toekomst. Dit heeft mij een breder perspectief gegeven over ‘de lange termijn’.   

De BHAG voor je bedrijf in het Scaling up voor impact-programma wordt opgesteld voor de komende tien jaar.

Tien jaar, het lijkt lang om een betrouwbare visie te ontwikkelen voor je bedrijf, maar het is een korte tijd wanneer je het vergelijkt met een gemiddeld mensenleven van ruim 80 jaar. Het is minder dan een kwart van de tijd die een mens gemiddeld werkt. Wanneer je de visie voor tien jaar bekijkt zijn de uitdagingen beperkt en zit je denkproces vooral in meer van hetzelfde. Op hoe je dit verandert kom ik zo terug. 

In het nieuwste Hidden Champions-boek lees je dat Hermann Simon de lange termijn van 30 jaar heeft teruggebracht naar 10-15 jaar. Hij durft geen uitspraken te doen over de toekomst voor Hidden Champions verder weg dan 15 jaar. Hermann Simon is 75 (1947) en ik ben benieuwd welke lange termijn hij nu voor ogen heeft voor zijn bedrijf Simon-Kucher & Partners. Hoe lang zouden ze in staat zijn om de voorsprong die ze hebben opgebouwd op het onderwerp pricing vast te houden? Gaat het verder dan 15 jaar?

Roman Krznaric heeft het in zijn boek De goede voorouder over een visie ontwikkelen voor de volgende zeven generaties, zoals nog steeds gebeurt bij de inheemse bevolking zoals in de VS, Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid Amerika.

Bjørn Aris beschrijft in zijn boek Lessen van een Samoerai hoe Japanners denken in een termijn van 250 jaar en in mensenlevens. Een van de meest waardevolle lessen uit dit boek vind ik dat ze in Japan zeggen dat je tijd genoeg hebt. 

“Je piekt tussen je 70e en je 80e. Zelfs als je tien minuten voor je sterft inzicht in het leven krijgt, ben je nog op tijd. Tot die tijd, gewoon doortrainen.” 

Bjørn Aris – Lessen van een samoerai

Met deze inzichten vraag ik me af waarom we mensen die vol met kennis en ervaring zitten uit het bedrijf halen omdat ze met pensioen moeten. Op YouTube vind je prachtige documentaires over vakmensen in Japan die er jaren over doen voordat ze het vakmanschap bezitten en een volgende stap kunnen zetten.

De leerling, gesel en meester-structuur is hier duidelijk zichtbaar. Een leerling werkt zeven jaar bij deze tassenfabrikant voordat ze promoveert naar het volgende niveau. Zelf voelde ik dat ik na anderhalf tot twee jaar in een bepaalde functie al was uitgekeken en ging ik rondkijken. Op dit moment kijk ik hier anders tegenaan. Ik heb besloten dat ik de rest van mijn leven aan mijn werk besteed.

Op welke termijn is de visie van jullie bedrijf gebasseerd? Wanneer je nu een plan of visie zou uitwerken voor de lange termijn van je bedrijf, aan welke termijn denk je dan? 

Ik ben benieuwd.

Lange termijn als standaard

De Anglo-Amerikaanse werkwijze die in Nederland wordt omarmd, is gebaseerd op command, control en communication. Je geeft duidelijke opdrachten in detail voor hoe mensen het werk moeten doen, je controleert het werk dat ze doen (want de mens is in principe niet te vertrouwen) en je communiceert van boven naar beneden.

Enkele voordelen van het Anglo-Amerikaans organiseren:

  • Winst in het vizier.
  • Urgentie speelt een hoofdrol omdat je ieder kwartaal goede cijfers moet presenteren; slagkracht.
  • Besluiten worden uitgevoerd – er is geen ruimte voor gepolder.

Enkele nadelen van het Anglo-Amerikaans organiseren:

  • Zoveel mogelijk winst naar de aandeelhouders, waardoor er geen buffers zijn voor de langere termijn en er minder wordt geïnvesteerd in innovatie;
  • focus op aandeelhouders, waardoor mens en omgeving uit het oog wordt verloren;
  • besluiten vanuit spreadsheets zonder naar de mens en het milieu te kijken.

De Anglo-Amerikaanse gedachte zorgt voor een kortetermijnvisie waarin je de grootste speler wilt worden in de markt en niets in de weg staat. Een korte termijn die gebaseerd is op kwartalen voor de aandeelhouder, kwartaalrapportages die positief moeten zijn omdat anders de koers daalt en aandeelhouders weglopen. Er is daarom geen ruimte voor investering in mensen en innovatie, want dat gaat ten koste van de korte termijn winst.

Bij de bedrijven die werken met Europese structuren, zoals het Rijnlandse gedachtegoed, zie je dat de langetermijngedachte onderdeel is van het fundament van het bedrijf. De drie pijlers van deze structuur zijn (Nieuw Europees Organiseren):

  • Vertrouwen
  • Vakmanschap
  • Verbinding

Je bouwt een bedrijf waar mensen zich mogen ontwikkelen, waar vertrouwen in elkaar het smeermiddel is voor langdurige relaties en de verbinding met mens en omgeving ervoor zorgt dat ze elkaar versterken.

Voor de lange termijn bij bedrijven die het Rijnlandse gedachtegoed omarmen zie je dat ze kijken naar de volgende generaties. Ze houden rekening met de omgeving waarin ze gevestigd zijn en met de mensen die er werken en waarmee ze verbonden zijn. De winst blijft grotendeels in het bedrijf, zodat ze ruimte hebben om te investeren in innovatie en buffers op te bouwen voor lastige tijden, want die komen altijd. Je ziet dit terug in de schitterende voorbeelden die Hermann Simon noemt in zijn boek De Hidden Champions van de 21e eeuw.

De lange termijn voor een familiebedrijf is ook heel logisch, het gaat over een goed bedrijf voor de volgende generaties nalaten. Dit gaat als vanzelf verder dan het leven van de ondernemer die op dit moment aan het roer staat. 

Maar wat als je voorziet dat de volgende generatie het bedrijf niet wil overnemen? Hoe ver denk je dan vooruit? Je eigen leven?

Wat als we zo doorgaan?

Wat gebeurt er met de planeet en ons leefklimaat wanneer we doorgaan zoals we nu werken en leven, met een focus op groei

Duidelijk is dat de verandering van het leven op de planeet door de mens is beïnvloed en dat het leven op de planeet zal blijven veranderen wanneer we allemaal steeds meer willen. Aangestoken door marketing hebben we het gevoel dat we niet goed genoeg zijn en spullen nodig hebben om ons beter te voelen. In het artikel Meer welzijn met minder groei ga ik hier dieper op in.

In het boek Drawdown vind je meer dan honderd oplossingen die bijdragen aan een omkering van de klimaatontwrichting. Oplossingen waaraan je een bijdrage kunt leveren met je bedrijf en persoonlijk. Oplossingen die je kunt gebruiken in gesprekken met anderen om te laten zien dat we als mens ook een bijdrage kunnen leveren aan een positieve omkering van de klimaatverandering. Een toekomst op deze planeet voor de volgende generaties.

In het boek lees je over oplossingen waarvan je niet verwacht dat ze zoveel effect hebben, zoals de scholing van meisjes en vrouwen. Het effect van airconditioning (luister naar de Nederlandse impact hierin) en het weggooien van voedsel (luister naar Wholy Greens’ oplossing). Of het effect van de opwarming op de oceaan en velden met kelp (een plant) die dit kunnen omkeren. Dat niet de weersverandering maar de mens heeft gezorgd voor de verdwijning van grote zoogdieren rond de poolcirkel en dat het een groot positief effect heeft op de CO2-uitstoot wanneer we grazers weer terugbrengen. Het is mooi om te lezen dat er zoveel onderzoekers en mensen zijn, die gedreven zijn om een betere aarde achter te laten voor de volgende generaties.  

De uitdagingen door de veranderingen van het klimaat zijn enorm:

  • afname van de biodiversiteit;
  • meer extremen in het weer;  
  • stijging van de temperatuur;
  • tekort aan drinkwater;
  • migratie van mensen die vluchten voor de gevolgen van het klimaat op het land waar ze wonen.

Wat kunnen veranderen?

Als maatschappij, burger, ondernemer en mens het duurzame kapitalisme zoals Willem Schramade dit noemt (de weg naar een duurzame economie) omarmen. Anders omgaan met bezit. Het verminderen van consumeren wordt niet vaak genoemd in het boek Drawdown, behalve dan bijvoorbeeld in de overgang naar een verandering van onze kijk op vervoer als dienst in plaats van privé autobezit.

Jason Hickel, Willem Schramade en Katherine Trebeck beschrijven een toekomst waarin we accepteren dat we op een bepaald moment genoeg hebben en daar gelukkig mee zijn. Een toekomst waar het niet draait om meer, maar om minder spullen, waardoor we meer tijd krijgen voor creatie, ontwikkeling, familie en beweging. Een toekomst waarin we geluk niet langer zien als iets voor de korte termijn door meer bezit op dit moment, maar kijken naar welzijn en gezondheid op de lange termijn.

Voor de overgang van het Anglo-Amerikaanse denken naar het nieuw Europees ondernemen heeft Pieter van Osch zes verandervisies beschreven:

Van nature geven we de voorkeur aan acties ondernemen waarvan we snel het resultaat zien. We vinden het lastig om dingen te doen waarvan we pas veel later het effect zien of zelfs het effect in ons eigen leven niet zien, omdat het er voor de toekomstige generaties pas is.

Het ontwikkelen van gewoontes waarvan je niet direct een resultaat ziet zijn de lastigste. De impactbesluiten zijn gekoppeld aan je langetermijnvisie, langetermijnbesluiten en je gedrag in het moment (gewoontes). Wanneer je de keuze hebt gemaakt om langer te leven zodat je de duurzame positieve impact langer gaat verspreiden, dan helpen deze lessen je om vanaf vandaag te werken aan jouw persoonlijke lange termijn.

9 lessen om als mens te kijken naar de lange termijn

De zogenaamde blauwe zones zijn gebieden waar mensen gemiddeld een stuk ouder worden dan in de rest van de wereld, zoals de Barbagiaregio in Sardinië en Ikaria in Griekenland. Er is uitgebreid onderzoek gedaan naar de mensen in deze gebieden en wat ze anders doen en onderzoekers hebben negen elementen gevonden die het verschil maken. Goed om je te realiseren is dat maar voor 20% door je genen wordt bepaald of je oud wordt of niet.  

1. Beweeg natuurlijk

De mensen in de blauwe zones leven in omgevingen die hen constant in beweging brengen zonder dat ze erover na hoeven te denken. Ze hebben een groentetuin en gebruiken geen mechanische hulpmiddelen voor huis- en tuinwerk.

2. Doel

De Okinawanen noemen het ‘Ikigai’ en de Nicoyanen noemen het ‘plan de vida’, ofwel het grote doel, de reden waarom je ’s ochtends opstaat.

3. Vertragen 

Iedereen heeft weleens stress, zelfs de mensen in deze blauwe zones. Stress leidt tot chronische ontstekingen. Wat de langstlevende mensen ter wereld hebben zijn routines om van die stress af te komen. Okinawanen nemen elke dag even de tijd om hun voorouders te gedenken, adventisten bidden, Ikarians doen een dutje en Sardiniërs houden happy hour.

4. 80% regel

“Hara hachi bu” – de 2500 jaar oude confucianistische mantra uit Okinawa, die ze voor de maaltijd zeggen, herinnert hen eraan te stoppen met eten als hun maag voor 80 procent vol is. De 20%-kloof tussen geen honger hebben en een vol gevoel kan het verschil zijn tussen afvallen of aankomen. Mensen in de blauwe zones eten hun kleinste maaltijd in de late namiddag of vroege avond en eten daarna de rest van de dag niet meer.

5. Plantaardig eten

Bonen, waaronder tuinbonen, zwarte bonen, soja en linzen, vormen de hoeksteen van de meeste diëten in deze blauwe zones. Vlees wordt gemiddeld vijf keer per maand gegeten in porties van ongeveer 100 gram.

6. Wijntijd

Mensen in alle blauwe zones (behalve adventisten) drinken matig en regelmatig alcohol. Matige drinkers overleven niet-drinkers. De truc is om 1-2 glazen per dag te drinken, met vrienden en/of bij het eten.

7. Gemeenschap

Op vijf na behoorden alle 263 honderdjarigen die we interviewden tot een op geloof gebaseerde gemeenschap. Denominatie lijkt er niet toe te doen. Onderzoek toont aan dat het vier keer per maand bijwonen van op geloof gebaseerde diensten 4-14 jaar aan je levensverwachting toevoegt.

8. Gezin en familie eerst

De mensen in de blauwe zones zetten hun gezin op de eerste plaats. Dit betekent dat bejaarde ouders en grootouders in de buurt wonen of in huis worden opgenomen. Ze verbinden zich met een levenspartner en investeren tijd en liefde in hun kinderen.

9. Juiste groep

Deze mensen kozen of werden geboren in sociale kringen die gezond gedrag ondersteunden. De Okinawans creëren “moais” – groepen van vijf vrienden die zich voor het leven aan elkaar verbinden. Onderzoek toont aan dat roken, zwaarlijvigheid, geluk en zelfs eenzaamheid besmettelijk zijn. De sociale netwerken van langlevende mensen hebben hun gezondheidsgedrag gunstig gevormd.

Zoals de onderzoeken in de blauwe zones aantonen, kan jouw levensverwachting met 10-12 jaar verlengd worden met een Blue Zones-levensstijl. Wil je langer jullie impact delen met de wereld? Word je dan bewust van de gewoontes die je levensverwachting verlengen.

Hoe ziet jouw tijdsbesteding als ondernemer eruit? Hoeveel beweeg je van nature? Zit je veel aan je bureau in vergaderingen of loop je vooral rond? Heb je aandacht voor je partner en je gezin of ben je in je hoofd bezig met je werk? Geef je mensen in je team de ruimte om de zorg voor een ziek familielid op zich te nemen?

Voorbij jouw leven  

Als ondernemer en mens is het belangrijk dat je inziet dat alles wat je doet impact heeft, positief en negatief. Het vraagt aandacht en tijd om te onderzoeken hoe je meer positieve en minder negatieve impact hebt op mens en omgeving (Leaving a legacy).

Met dit artikel wil ik laten zien dat wanneer je de termijn waarop je je visie baseert langer maakt, je in staat bent om meer verandering te realiseren. Wat is na het lezen van het artikel jouw beeld van de lange termijn voor jullie visie en missie?

Bronnen:

Door Erno Hannink

Erno is de businesscoach die ondernemers helpt om de lange termijn doelen sneller te realiseren. Ondernemers die het beter willen doen voor de planeet, maatschappij en zichzelf. Met zijn ondersteuning en tips helpt hij je dagelijkse doelen te kiezen zodat je de lange termijn doelen eindelijk gaat realiseren. Test zijn coaching een week lang gratis uit met deze code ERNOHANNINKWEEK op dit platform -> ga naar coach.me. Sluit je aan bij de community van ondernemers die iets bijzonders doen.