In de normaal zoals die er was groeiden we met elkaar op een aantal punten de verkeerde kant op. In een periode zoals deze hebben we een kans om ons samen te ontwikkelen naar een nieuwe normaal met een groei in een betere richting.
In de afgelopen twee weken heb ik grote delen uit het boek van Mariana Mazzucato, The Value of Everything, gelezen. Dit deed ik voor de aflevering 8 van de boekencast met Tom van der Lubbe. Naar aanleiding van dit boek keek ik ook naar verschillende presentaties van Mazzucato. De economie en de overheid zijn niet echt onderwerpen waar ik mee bezig ben, maar haar onderzoek en visie hebben me de samenhang laten zien en de kansen om naar een nieuwe normaal te groeien.
De drie grootste aandachtsgebieden waarop we een andere richting willen kiezen en betere beslissingen willen nemen zijn:
- klimaat;
- financiën;
- gezondheidszorg.
Op deze vlakken zie je vreemde ontwikkelingen in de wereld.
De ontwikkelingen van het klimaat is duidelijk. Wanneer we in het tempo van de oude normaal (voor corona en de financiële crisis) doorgroeien wordt het voor ons mensen op de aarde steeds lastiger om te overleven. Dat het mogelijk is om te veranderen kunnen we zien aan ontwikkelingen in bijvoorbeeld Duitsland, Denemarken en China; later in dit artikel vertel ik meer daarover.
Dat de ontwikkelingen in de financiële wereld al jaren de verkeerde kant op gaan is ook duidelijk. Van Mazzucato leerde ik meer over waardoor dit ontstaan is. Ik leerde hoe we door de eeuwen heen anders zijn gaan denken over waarde en rente. De financiële wereld financiert op dit moment grotendeels zichzelf en in noodsituaties moet de overheid het probleem oplossen.
De gezondheidszorg heeft te kampen met problemen zoals te weinig personeel, te hoge kosten, privatisering, stijging van de prijs van medicijnen, terwijl we steeds ouder worden en minder gezond leven. De groei van de voedingsindustrie speelt hierin een rol.
De nieuwe normaal die ik voor me zie is een groei in de richting van:
- meer groen, minder vervuiling, minder afval en meer circulair;
- meer samenwerking tussen overheden en grote organisaties in investeringen voor de lange termijn, onder andere op de bovengenoemde aandachtsgebieden;
- meer grip op prijzen van producten voor het algemene belang, waarbij de prijs van het product niet oploopt zodat het bedrijf steeds meer winst kan maken. Hiervoor moet je een visie ontwikkelen over de waarde van producten en diensten;
- wanneer bedrijven financieel geholpen moeten worden door de overheid moeten daar voorwaarden aan verbonden zijn op gebieden als belastingen en klimaat;
- een industrie die verder kijkt dan winstmaximalisatie en aandeelhouderswaarde en samenwerkt met de overheid, in plaats van te lobbyen in eigen belang en aandelen op te kopen zonder te investeren in de toekomst.
Het is nu de tijd om over deze dingen na te denken. Wat kun jij er als ondernemer met je bedrijf aan bijdragen?
- Hoe zit het met de spullen die je inkoopt?
- De servers waarop jullie software draait?
- De laptop en computers?
- De bedrijfskleding?
- Auto’s van de zaak?
- Is het nodig een kantoor te hebben in een bepaalde plaats en iedereen iedere dag weer naar dat kantoor laten komen?
Welke beslissingen kunnen jullie nemen voor een groenere toekomst? Waar investeer je de winst in de komende jaren?
Hoe kun je samenwerken met de (lokale) overheid om na te denken over een langetermijnvisie.
In haar presentaties geeft Mazzucato onder andere deze voorbeelden:
- Die Energiewende in Duitsland – een plan waardoor ze bijvoorbeeld eisen hebben gesteld aan materiaalverbruik en afval bij het verstrekken van leningen om staalbedrijven te ondersteunen tijdens de crisis.
- De groene ambitieuze missiegeoriënteerde strategie van steden in Denemarken. Hierdoor zijn bijvoorbeeld in Kopenhagen vele groene startup-dienstverleners ontstaan. Hiermee is Denemarken nu de belangrijkste high tech groene dienstverleners die diensten verkopen aan China, een land dat 1.7 biljoen investeert in het vergroenen van de economie.
- Nieuw-Zeeland en Bhutan die het bnp loslaten en welzijn als waarde meten om te zien hoe het land ervoor staat.
Het is dus mogelijk. Wat kunnen we hiervan leren en gebruiken in Nederland? Wat kun jij ervan leren voor jullie bedrijf en de markt waarin jullie werken?
