De acties werken averechts

De acties van de klimaatactivisten die zich vastplakken aan kunst, het lastig maken voor privéjets om op te stijgen van Schiphol, en kruispunten bezetten, zorgen voor onrust en frustratie bij mensen. 

Steeds vaker hoor ik geluiden dat deze acties averechts zouden werken. Dat mensen die wel willen bijdragen maar nog niet weten hoe, door het negatieve sentiment van de acties en reacties daarop verlammen. Aan de andere kant zorgen deze activisten ervoor dat de actie in het nieuws komt en dat er over ze wordt gesproken. Met als kanttekening, dat voor een deel de discussies niet meer gaan over het onderwerp waarvoor ze actie voeren, maar over de manier waarop ze actie voeren. Dit haalde ik o.a. uit het gesprek met Sarah van Buren die deelde wat zij hoorde in de verschillende netwerken waar ze deel van uit maakt.

Afgelopen week hoorde ik van een vriend dat hij was gestopt met het volgen van een aantal bekenden die vooral negatieve berichten verspreiden over de toekomst. Als ondernemer is hij optimistisch over de toekomst, en de negatieve berichten storen hem.

Een interessante vraag is: wat zet ons in beweging? Wat zorgt ervoor dat we in actie komen? Zijn dat pessimistische berichten of juist hoopvolle berichten? Dit vroeg ik aan Paul Behrens, die in zijn boek The Best of Times, The Worst of Times beide kanten belicht. Op de vijf grote onderwerpen in zijn boek (zie hieronder), heeft hij telkens een pessimistische en hoopvolle uitleg. Heeft Paul onderzoek gevonden dat aantoont wat het beste werkt? Ik vroeg het hem. Dit was wat hij gevonden had:

Wanneer we alleen maar pessimistische berichten zien, dan verlammen we, we geven de hoop op en komen niet in actie. Wanneer we alleen maar hoopvolle berichten krijgen dan geloven we dat alles goed komt en komen we ook niet in actie. Een evenwichtige verdeling van pessimistische en hoopvolle berichten blijkt het meest effectief te zijn. 

Paul Behrens

De pessimistische berichten van activistische mensen maken je ervan bewust dat er een probleem is. De hoopvolle berichten van techno-optimisten (zoals Ronald Rovers ze noemt) laten je zien dat je iets kunt doen, dat het zin heeft en nog niet te laat is. Een combinatie van deze berichten zet aan tot actie.

De activistische woorden van mensen als Greta Thunberg (Wiki), Katja Diehl, Monsieur Vegan (Tw/Insta), en Kees Klomp zetten je aan tot nadenken, er worden zaadjes gepland. Je hebt deze berichten nodig om je te realiseren dat er iets moet veranderen.

Aan de andere kant heb je mensen als Paul Behrens, Klaske Krukke, Rob van den Dool, en Yvette Watson die laten zien dat er een andere weg is. Het is misschien niet de beste weg en er zullen onderweg aanpassingen nodig zijn, maar het is een stap in de goede richting.

Op welke vraagstukken moeten we ons concentreren?

In de modellen, boeken, presentaties en berichten die je leest, zie je de grote vraagstukken waar we als mensheid tegenaan lopen. Het lastige is dat ieder model net andere onderwerpen heeft of een andere naam voor dezelfde onderwerpen. De makers van deze modellen zijn overtuigd van hun eigen gelijk en weten waarom ze een nieuw model hebben gemaakt. Voor mensen die onderzoeken waar ze vooral aandacht aan willen geven is dit lastig.

Kijk bijvoorbeeld naar de onderwerpen in de onderstaande raamwerken:

Vijf grote vraagstukken

De vijf grote onderwerpen uit The Best of Times, The Worst of Times van Paul Behrens:

  1. Populatie en ontwikkeling
  2. Energie
  3. Voeding
  4. Klimaat
  5. Economie

Dit zijn de grote vraagstukken waar we nu als vanzelf tegenaan lopen. Doorgaan op de oude voet zorgt ervoor dat het voor ons als mensheid steeds ingewikkelder wordt om te overleven in de toekomst. 

Negen ecologische plafonds

In het Donutmodel van Kate Raworth zien we negen ecologische plafonds van onze planeet en 12 waarden voor de sociale ondergrens. In verschillende berichten zie je dat we al vier ecologische plafonds hebben doorgebroken.

Tien transities

De tien transities die Jan noemt in zijn boek Omarm de chaos:

  1. Energietransitie
  2. Grondstoffentransitie
  3. Circulaire transitie
  4. Landbouw/voedseltransitie
  5. Ruimtelijke transitie
  6. Financiële transitie
  7. Onderwijstransitie
  8. Zorgtransitie
  9. Sociale transitie
  10. Democratische transitie

De 17 SDG’s

De SDG’s bestaan uit 17 hoofddoelen met daaronder 169 subdoelen, waarvan er een aantal in contradictie met elkaar lijken te zijn. Zie de doelen die bedoeld zijn om weer in harmonie met de natuur te leven (6, 12, 13, 14 en 15) en doel 8 voor een blijvende economische groei van 3%.  

  • SDG 8: eerlijk werk en economische groei
  • SDG 6: schoon water en sanitair
  • SDG 12: Verantwoorde consumptie en productie
  • SDG 13: Klimaatactie
  • SDG 14: Leven in het water
  • SDG 15: Leven op het land

In het paper van Jason Hickel lees je hier meer over. Jason Hickel is een promotor van stoppen met de groei, net als bijvoorbeeld Kate Raworth en Katherine Trebeck. Volgens de theorieën van deze experts is het onmogelijk om oneindig te groeien op een planeet met eindige grondstoffen en ruimte, dus past SDG 8 niet.

Één taal

Iedere organisatie en onderneming kan met de huidige manier van werken op meerdere subdoelen aangeven dat ze werken aan de SDG’s en voelen dat ze goed bezig zijn. Je kunt bijvoorbeeld kijken naar LED lampen, maar wanneer je LED lampen op een olieplatform installeert, dan kunnen jij en ik wel aanvoelen dat dit greenwashing is: doen alsof je iets goeds doet, terwijl de negatieve impact vele malen groter is.

De SDG’s zijn niet perfect, maar toch bieden ze een handvat, en vooral een gemeenschappelijke taal die we als basis kunnen gebruiken.

Je ziet, er zijn veel verschillende modellen en grote vraagstukken. Volgens mij wordt het eenvoudiger als we de overeenkomsten zoeken in deze modellen en ons minder concentreren op de verschillen. Door zoveel mogelijk te werken met één model zodat we allemaal dezelfde taal krijgen wordt het eenvoudiger om samen te werken aan deze grote vraagstukken.

Daarom ben ik enthousiast over de Inner Development Goals (IDG’s). Een hulpmiddel dat is samengesteld door veel geleerden en als open source door iedereen vrij kan worden gebruikt. Het model is niet perfect, maar het is een stevig fundament waarop we samen verder bouwen.

In de volgende artikelen deel ik meer over de IDG’s en de grote vraagstukken waar ze bij helpen.

Door Erno Hannink

Erno is de businesscoach die ondernemers helpt om de lange termijn doelen sneller te realiseren. Ondernemers die het beter willen doen voor de planeet, maatschappij en zichzelf. Met zijn ondersteuning en tips helpt hij je dagelijkse doelen te kiezen zodat je de lange termijn doelen eindelijk gaat realiseren. Test zijn coaching een week lang gratis uit met deze code ERNOHANNINKWEEK op dit platform -> ga naar coach.me. Sluit je aan bij de community van ondernemers die iets bijzonders doen.