Vandaag bespreken we het boek Borderline Times van Dirk de Wachter.
Ondertitel: Het einde van de normaliteit
Dirk de Wachter is psychiater-psychotherapeut en diensthoofd systeem- en gezinstherapie aan het Universitair Psychiatrisch Centrum van de KU Leuven.
Een interessant boek dat ik zelf niet zou hebben uitgezocht. Het boek geeft veel van onze mentale, maatschappelijke, onze relationele problemen en onze drang naar maakbaarheid van het leven en succes weer. Het laatste hoofdstuk, hoop, gaf mij zicht op de mogelijkheden om het te doorbreken, na ruim 10 jaar nog steeds passend en waardevol.
De hoofdstukken:
- Criterium 1: Verlatingsangst
- Criterium 2: instabiele en intense relaties
- Criterium 3: Onaangepaste agressie
- Criterium 4: Indentiteitsstoornissen
- Criterium 5: Affectlabiliteit
- Criterium 6: Impulsvitieit
- Criterium 7: Voorbijgaande, stressgebonden paranoide / dissociatiesymptomen
- Criterium 8: automutilatie en suicidaliteit
- Criterium 9: Zinloosheid en leegte
- Hoop
- Epiloog: ‘La petite Bonté van Emmanuel Levinas
In de proloog beschrijft De Wachter vijf of meer situaties waaruit blijkt dat je een borderline personality disorder hebt. Volgens De Wachter lijden we allemaal in meerdere of mindere mate aan BPD.
De sociale angst in het Westen is enorm gestegen, terwijl we in het veiligste gebied op aarde leven. – Verhaeghe.
Psychiatrie is de spiegel van de wereld waarin we leven.
Criterium 1: Verlatingsangst
We hebben allemaal verlatingsangst. Het continu in contact blijven en delen via social media. De individuele beslissingsvrijheid en de druk die dat met zich meebrengt. Als het je niet lukt om succesvol te worden, dan is dat je eigen schuld. We leven met steeds meer mensen dicht op elkaar (steden), en vereenzamen. Wat scheiden doet met de verlatingsangst van kinderen. Hechting is het probleem van onze samenleving op dit moment. (Alles moet leuk zijn, als iets niet leuk is snel verder naar iets dat wel leuk is)
Criterium 2: instabiele en intense relaties
We hebben allemaal instabiele en intense relaties. Een huwelijk duurt gemiddeld 12,5 jaar, niet door huwelijk gebonden relaties houden het minder lang vol, stedelingen ook (7,5 jaar).
De consumtiemaatschappij draagt hier aan bij. Als een relatie niet leuk is gaan we op zoek naar iets nieuws in plaats van samen er doorheen komen, trager of minder. Het neoliberalisme zit diep in onze hersenen. Alles is een investering (Lieven de Cauter). Zo ook de farma-industrie die iedereen ziek probeert te verklaren om zo meer medicijnen te kunnenn verkopen, continue groei.
Criterium 3: Onaangepaste agressie
In dit hoofdstuk gaat het onder andere over de hoeveelheid geweld waar we mee in aanraking komen, al op jonge leeftijd via televisie en games. We kennen de beelden waarin vele mensen tegelijk worden vermoord, in de VS, en in Europa. Hier wordt ook gekeken naar dat er geen mannen meer op de basisschool zijn die jongens steviger kunnen aanpakken.
Criterium 4: Indentiteitsstoornissen
Op zoek naar de zin van het leven, naar je eigen identiteit. Je bent zelf verantwoordelijk voor je geluk en succes. In het verleden lag je identiteit grotendeels vast bij je geboorte. Je gaat doen wat je ouders deden.
Via de (social) media krijgen we ook allerlei beelden voorgeschoteld hoe we zouden moeten zijn, welke kleding we moeten dragen en hoe we er uit moeten zien. Er is een illusie van vrijheid zolang je kunt consumeren en meegaan met de trends.
Criterium 5: Affectlabiliteit
Wanneer er geen diepte is in je leven, geen fundament waar je op terug kunt vallen, en alles gericht op onmiddelijk genot dan lijden we aan affectlabiliteit. De hang naar het vluchtig, naar het nieuwe. Het moet steeds extremer. Heb jeen marathon gelopen, dan moet het verder of sneller.
Eerst was genot zondig, toen werd het toegelaten, en nu is het verplicht.
Criterium 6: Impulsvitieit
We leven op de top van onze driften. Seks bijvoorbeeld is een consumptieproduct geworden. Verder in dit hoofdstuk dat over gebruik van drank, steeds jonger komen jongeren in aanraking met alcohol en er wordt meer gedronken. Ditzelfde geldt voor drugsgebruik, van canabis, tot xtc en cocaine. Ook het medicijn gebruik is aanzienlijk toegenomen in de maatschappij, denk aan slaappillen en antodepresiva, maar ook medicatie voor bijvoorbeeld ADHD.
Criterium 7: Voorbijgaande, stressgebonden paranoïde / dissociatiesymptomen
De hoeveeltijd die we alleen doorbrengen met televisie kijken, social media, games, online communiceren. Het lijkt alsof we contact hebben, maar er is geen echt contact. Het is allemaal vluchtig. Liever honderden connecties op Facebook dan 5 goede contacten in het echte leven waar je zorg voor moet dragen. Interessant ook het deel over collectieve reacties zoals bij het overlijden van een bekend persoon of een mars voor een vermoord meisje.
Criterium 8: automutilatie en suïcidaliteit
In dit deel voorbeelden over de maakbaarheid van je identiteit bijvoorbeeld met estethische chirurgie, piercings en tatoeages. Intense onderdelen in dit hoofdstuk is de toename van suicidaliteit onder jongeren en de maakbaarheid van het einde, snel, niet tot last zijn, met euthanasie.
Criterium 9: Zinloosheid en leegte
Einde van ideologie en grote verhalen. Ouders die duidelijke grenzen stellen of liever een vriend van hun kinderen zijn. Geluk is te koop. Je hoeft er geen moeite voor te doen.
Een pleidooi voor een houding die twijfel toelaat, het niet weten. Filosofie op school.
Hoop
Epiloog: ‘La petite Bonté van Emmanuel Levinas
Opvallende lessen uit het boek voor ons:
- 00:00 Intro – uitleg over de auteur en achtergrond
- 04:45 Eigenlijk hebben we allemaal last van een borderline persoonlijkheidsstoornis.
- 06:40 De Wachter houdt ons als lezer een spiegel voor.
- 10:05 – We wonen steeds dichter bij elkaar, maar de afstand tot elkaar wordt steeds groter.
- 10:50 – Hechting is het probleem van de samenleving. Alles moet leuk zijn, en als het niet leuk is gaan we snel door naar de volgende ervaring.
- 12:20 We hebben de religie afgeschaft, maar daar is niet filosofie of het levensbeschouwelijke in de plaats gekomen.
- 13:45 Het aantal vrienden op social media zegt niets over de kwaliteit.
- 15:15 De consumptiemaatschappij draagt bij aan steeds korter durende relaties.
- 16:40 Het neoliberalisme zit diep in onze hersenen, alles is een investering. – Lieven de Cauter
- 19:30 We kunnen geweld veroordelen, maar beter is om je af te vragen waardoor ontstaat geweld?
- 23:45 De druk van het ontwikkelen van je eigen identiteit en de invloed van sociale media hierbij. Er is een illusie van vrijheid, zolang je meegaat met de trends.
- 29:25 Een pleidooi voor een houding die twijfel toelaat, het niet weten.
- 30:15 Kom in opstand en maak je los van het neoliberalisme en het consumentisme.
- 34:15 De rol van zingeving terugbrengen in het onderwijs.
- 36:15 Nu god er niet meer is, denken wij dat we zelf god zijn en alles maakbaar is.
- 40:15 Organiseer het gesprek met de jeugd, zoek contact.
- 42:20 Het leven is zinloos.
- 43:30 De zin van de kleine goedheid.
- Tirannie van verdienste #boekencast afl 77 – Michael Sandel
- The Spirit Level #boekencast afl 83
- Rotterdam #boekencast afl 75
- Stéphane Hessel – essay Neem het niet!
- Michel Houellebecq
- Justice: What’s The Right Thing To Do? Episode 01 “THE MORAL SIDE OF MURDER” – Michael Sandel
- Inner Development Goals
- Stoïcisme
- Herman van Veen – Anne
Veel interviews met Dirk de Wachter:
- https://www.youtube.com/watch?v=2ViTQLi8r_s Op YT veel interviews en lezingen te bekijken.
Luister naar deze aflevering
Video van deze aflevering
In deze aflevering bespreken we Borderline Times het boek van Dirk de Wachter. Is dit een interessant boek voor jou om te lezen? Onze suggestie is kijk eerst enkele video’s met interviews met Dirk de Wachter. Dan kun je proeven aan zijn ideeën en inzichten, ontdek of dit jouw interesse heeft. Wil je daarna verdieping en meer leren over waarom de psychiater de spiegel van de maatschappij is? Lees dan dit boek.
