Vandaag bespreken we het boek Armoede uitgelegd aan mensen met geld van Tim ‘S Jongers.
Een indrukwekkend boek waarin Tim veel schrijft vanuit zijn eigen ervaring hoe het is en voelt om arm te zijn. Wat het effect van armoede is op je welzijn, fysieke gezondheid, mentale gezondheid en meer. Van zijn eerste boek verkocht Tim meer dan 10.000 exemplaren.
Dit boek is een aanrader voor beleidsmensen, mensen inde hulpverlening, en intellectuele mensen die beslissingen nemen over voorzieningen en acties om armoede tegen te gaan of mensen in armoede te helpen. Het is een waardevol boek om te lezen voor ondernemers voor een andere kijk op de maatschappij en medewerkers die ze willen aannemen of in dienst hebben die een achtergrond hebben van armoede en sociale tegenslag.
Weer een krachtig boekje van de Correspondent dat je inzicht geeft op een sociaal probleem in onze maatschappij.
- Inhoud
- 1 Wat is armoede nou écht? – Waarom armoede zo veelkantig is
- 2 Dom, dik en dood – Waarom armoede zo duur is
- 3 30 miljoen woorden minder – Waarom armoede overdracht van ellende is
- 4 Niet willen maar kunnen – Waarom armoede en clusterfuck is
- 5 Uit de tunnel kruipen – Waarom armoede aan je blijft kleven
- 6 In de wereld van de dominanten – Waarom armoede je buitensluit
- 7 Hier om je nooit meer los te laten -Waarom armoede eeuwig is
- 8 De potentie van ervaringskennis – Waarom armoede en andere blik geeft
- 9 Waar blijft de tegenmacht? – Waarom armoede schreeuwt om een opstand
Proloog
200.000 kinderen groeien in armoede op, in een welvarend land.
De hoogopgeleiden welvarenden bepalen alles voor de mensen die in armoede leven, maar hebben er geen ervaring mee.
1 Wat is armoede nou écht? – Waarom armoede zo veelkantig is
Twee verschillende visies op wat de onderkant is, CBS (vanuit inkomen kant) en SCP (vanuit uitgaven kant).
Ook als je officieel hier niet onder valt kan het zijn dat je moeite hebt om rond te komen, zo’n 40 procent in Nederland. Bestaansonzekerheid – onzeker van werk en inkomen, de gezondheid, de woonsituatie of de sociale relaties.
Nibud 1.4 miljoen Nederlandse huishoudens hebben risicovolle schulden, 614.000 hiervan komen zonder hulp niet meer van hun schuld af.
Op papier ziet het er goed uit, we behoren tot de welvarendste en gelijkste landen.
De mythe van de meritocratie (Sandel).
De hoogopgeleiden hebben de laatste jaren belachelijk goed voor onszelf gezorgd.
Terugtrekking van de overheid op sociale vraagstukken, doorgeschoven naar de gemeente, daar geen kennis, en ontbreekt aan menskracht en geld.
2 Dom, dik en dood – Waarom armoede zo duur is
Uitgestelde zorg is dure zorg. Een voorbeeld wat het effect is van de tandarts uit de basisverzekering halen, voor de mensen, en voor de maatschappij kosten. Leven in een huis dat niet gezond is. Eten wat goedkoop maar niet gezond is.
Rijker worden van de rijken en armer worden van de armen. Denk aan subsidies die voor arme mensen niet van toepassing zijn, zoals voor zonnepanelen die voor goedkope stroom zorgt of een elektrische auto, en de fossiele energie die steeds duurder wordt.
Bij iedere euro die we investeren in de preventie van dakloosheid, besparen we uiteindelijk 2euro20 aan maatschappelijke kosten.
Korte termijn denken op armoedebeleid omzetten naar lange termijn visies.
3 30 miljoen woorden minder – Waarom armoede overdracht van ellende is
De overdracht van armoede op de twee volgende generaties. De structuur van ons DNA veranderd. Interessant onderzoek in Overkalix en de hongerwinter.
Belang van de eerste 1000 dagen van een mens. Het is de blauwdruk voor de rest van ons leven. Het belang van waar je wieg heeft gestaan. Driejarigen hebben tot dan toe 30 miljoen woorden minder gehoord. Een kleinere woordenschat en dus andere resultaten op school en de baan die je kunt krijgen.
De docu Step in the Circle is op YouTube te zien
Programma Kansrijke Start – Tessa Roseboom (investeren in een goede start van mensen – lever economisch een hoog rendement op)
4 Niet willen maar kunnen – Waarom armoede en clusterfuck is
Verschillende soorten kapitalen: financieel kapitaal, cultureel kapitaal en sociaal kapitaal (relaties die we hebben) en het instantiekapitaal (weten hoe de overheid werkt). We zoeken mensen op die op ons lijken wat betreft deze kapitalen.
Zelfbeschikking
Actief Burgerschap – de verzorgingsstaat is een extra stressfactor geworden.
social case manager die een gesprek voert op basis van een checklist.
2.5 miljoen volwassenen die laaggeletterd zijn. 12 procent die niet over basisvaardigheden om online de dingen te regelen. Deze mensen lopen jaarlijks 572 miljoen aan inkomsten mis. Duur voor de samenleving
Armoedetaylorisme – elk probleem een eigen loket.
Wie bepaalt wat een menswaardig bestaan inhoudt? – De hoogopgeleiden met geld.
Waar heb je recht op? vs Wat heb je nodig?
p88 bestaanszekerheid begint bij een betrouwbare overheid
- een simpeler en voorspelbaarder overheidssysteem
- Terugwinnen van het vertrouwen in de overheid
- onderlinge hulp bevorderen
Voor 80% werkt het huidige systeem wel, voor 20% niet. Daarom niet hele systeem op de kop, maar kijken wat er nodig is voor die 20%, zoals persoonlijke begeleiding en hulp op maat. Ongelijk behandelen dus.
5 Uit de tunnel kruipen – Waarom armoede aan je blijft kleven
De ladder die op drijfzand staat.
Sociale groei gaat over mobilisatie tussen klassen en de mobiliteit in jezelf.
Lastig met het gebrek aan de eerder genoemde kapitalen, plus een gebrek aan persoonlijk kapitaal. Je mentale en fysieke gezondheid, zelfvertrouwen en aantrekkelijkheid.
Het versterken van de bodem door veel persoonlijke aandacht aan jezelf.
Voorbeeld Kansrijk Groningen.
6 In de wereld van de dominanten – Waarom armoede je buitensluit
De afname van laag opgeleiden bij gemeenten en rijk. 2013 vormde middelbaar opgeleiden nog net de meerderheid, nu is nog maar 36%.
We leven in een diplomademocratie – de nieuwe maatschappelijke verzuiling. De overheid is eenzijdig geworden met vooral hoogopgeleide ambtenaren en beslissers.
Voorbeeld van Omo Power – waar geen van de specialisten zelf de was deed thuis.
SCP – Door echt naar mensen te blijven kijken, blijven we zelf ook menselijk.
Meer streetwise ambtenaren – verkleinen van de kloof tussen beleid en uitvoering.
7 Hier om je nooit meer los te laten – Waarom armoede eeuwig is
Tim schreef met enkele collega’s het boek Gezichten van een onzeker bestaan. Waardoor hij zijn eigen verhaal ook ging delen.
Vreesde dat hij zijn plek in de maatschappij weer zou verliezen.
Arm voelen heeft te maken met de relatie tot anderen.
De subjectieve sociale status speelt een belangrijke rol bij onze gezondheid. Het gevoel is een betere voorspeller van je gezondheid dan je sociaal-economische status.
Kinderarmoede is per definitie ouderarmoede. We vinden dit erg want kinderen kunnen er niets aan doen, maar die ouder wel, die moet beter zijn best doen.
Kinderen die in armoede opgroeien krijgen een schooladvies dat geen recht doet aan hun talenten.
Het wetenschappelijk bewijst voor de stelling je IQ daalt bij armoede is mager. Dus pas op om deze te gebruiken. Armoede heeft een negatief effect op iemands cognitieve functioneren, maar dat is iets anders dan iemands intelligentie.
Het eerste generatie fonds (Hehakaya).
8 De potentie van ervaringskennis – Waarom armoede en andere blik geeft
Kijk eens vanuit de ander.
Bijzondere persoonlijke verhalen over zijn eigen ervaring met armoede en hoe Tim dit gebruikte in zijn werk.
Trickle -down economics (Robert Reich). De extra welvaart door de maatregelen van de overheid eindigen vooral bij de mensen die al genoeg hebben. De rijken worden rijker, en de armen armer.
Mattheuseffect: zij die hebben, krijgen meer.
Zonnepanelen voorbeeld.
Matilda-effect – zij die al weinig hebben, krijgen minder.
Financieel-imposter syndroom – heb ik dit wel verdiend? Je krijgt veel geld en hoeft er ogenschijnlijk weinig voor te doen. Iemand die al weinig heeft, moet (fysiek) veel harder werken voor minder geld.
De wijksafari van beleidsmakers en onderzoekers door achterstandswijken, zonder daarbij uit de auto komen. Wat als je met armen op wijksafari zou gaan door een rijke wijk en deze mensen vragen hoe ze zo rijk konden worden terwijl anderen arm zijn. En dan aanbevelingen gaan doen hoe ze anders moeten gaan leven.
Zit je in de shit dan komen mensen je niet helpen, maar onderzoeken met overheidsgeld.
In 2030 dakloosheid in Nederland uit te bannen.
Ga op zoek naar de spreidstandburgers binnen je organisatie is de oproep.
9 Waar blijft de tegenmacht? – Waarom armoede schreeuwt om een opstand
Om mensen in de armoede uit de armoede-industrie te krijgen hebben we een massa van constructief woedende burgers. Mensen met geld moeten hun denk- en mensbeelden bevragen, want wij zijn het systeem, wij zijn de overheid.
Investeren in mensen loont, doen we dat niet dan wordt armoede een duur maatschappelijk verhaal.
Stel jezelf telkens de vraag of je voldoende doet om dichter te komen bij de mensen over wie je zo graag oordeelt.
Epiloog
Armoede is zoveel meer dan geen geld hebben. Armoede verlaat je niet als je wel geld hebt.
Opvallende lessen uit het boek voor ons:
- 00:00 intro
- 02:45 Je hoeft niet perse in armoede opgegroeid te zijn, om armoede te begrijpen.
- 06:00 In een welvarend land als Nederland groeien 200.000 kinderen in armoede op.
- 07:15 Alle instanties zouden dezelfde armoedegrens moeten gebruiken.
- 12:00 50% van de mensen hebben geen buffer, geen vermogen opgebouwd. Als er iets gebeurd dan zijn ze direct in de problemen.
- 14:40 De rol van geluk in ons leven. Meer dan 90% van de bevolking raakt in de problemen als ze hun vaste baan verliezen.
- 16:10 Armoede is een probleem met veel dimensies en facetten. Uitgestelde zorg is dure zorg.
- 18:15 Het minimum loon, is wat mensen minimaal nodig hebben.
- 22:20 Het belang van de eerste 100 dagen van een kind (in de buik van de moeder).
- 24:40 Juist wel investeren in gratis kinderopvang omdat investeren in een goede start van mensen, de slimste investering is die je kunt doen.
- 30:00 Tim is de uitzondering op de regel die de sociale mobiliteit wel heeft gerealiseerd, maar voor de meeste mensen die een achterstand in de eerste jaren van hun leven oplopen is dat niet te overbruggen.
- 37:52 De kwaliteit van je besluitvorming is lager wanneer je veel stress in je leven ervaart.
- 48:30 De postcode waar je geboren wordt is beslissend voor je toekomst.
- Thomas Piketty
- The Spirit Level #boekencast afl 83 – over ongelijkheid
- Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP)
- Rotterdam #boekencast afl 75 – Arjan van Veelen
- Kim Putters
- Tirannie van verdienste #boekencast afl 77 – Michael Sandel
- Kapitaal in de 21ste eeuw – Thomas Piketty
- Uitgewoond – Cody Hochstenbach
- Waarom ze in Scandinavische landen gelukkiger zijn
- Tessa Roseboom
- www.kansrijkestartnl.nl
- Pierre Bourdieu – Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste
Luister naar deze aflevering
Video van deze aflevering
In deze aflevering bespreken we het boek Armoede uitgelegd aan mensen met geld. Het boek schrijft vanuit persoonlijke ervaringen onderbouwd met allerlei cijfers wat het effect van armoede is. Jammer genoeg laat Tim ‘S Jongers het na om suggesties te geven hoe de problemen echt op te lossen, en zet vooral in op goed bedoeld symptoombestreiding. Terwijl er goede voorbeelden in Scandinavië zijn en ook in eerder besproken boeken van De Correspondent.