Als je geen vragen stelt luister je dan wel naar de ander? Mijn stelling is als je geen vragen stelt dan leer je niet.
Wanneer je iets nieuws wilt leren, kun je niet zonder vragen.
Stel je wilt meer leren over het nemen van betere beslissingen, het onderwerp waar ik in geïnteresseerd ben. Dan leer je meer door zo veel mogelijk vragen te stellen. Ook al heb je ondertussen al veel geleerd over dit onderwerp, telkens weer kun je er vragen over stellen.
Interessante vragen zijn bijvoorbeeld:
- Wat gaat er mis bij de beslissingen die ik op dit moment neem?
- Hoe neem ik beslissingen?
- Wat waren de resultaten?
- Hoe nemen ondernemers beslissingen voor de lange termijn?
- Gebruiken ze een vast proces?
- Is dit proces zakelijk anders dan privé?
- Hoe namen succesvolle leiders uit het verleden beslissingen?
- Wat was het resultaat van hun beslissingen?
Het afgelopen weekend zag ik twee ondernemers die ik beiden al een tijdje volg op Twitter heftig met elkaar in discussie. Het onderwerp lag blijkbaar gevoelig en kwam op gang nadat er een artikel was gedeeld waarin stond dat CEO’s veel meer verdienen dan de gemiddelde werknemer.
De ene persoon vond dat geen probleem, want kijk eens hoe goed het met Nederland gaat. De andere persoon vond dit juist wel een probleem, want kijk eens hoeveel mensen het nog slecht hebben in Nederland.
Twee verschillende stellingen werden fanatiek verdedigd door twee verschillende personen, waarbij ze steeds meer persoonlijke aanvallen gebruikten dan ik had verwacht van beide personen.
Uiteraard was het voor beide personen overduidelijk dat zij zelf gelijk hadden en dat daarmee de ander fout zat, want ze hadden allebei allerlei ervaringen, bewijzen, onderbouwingen en aantoonbare feiten voor hun eigen visie.
Wat als ze beiden gelijk hebben?
Het lastige is dat wanneer je stelling neemt en jouw standpunt als enige waarheid ziet, er geen ruimte meer is om te leren, geen ruimte om te ervaren dat er meer is dan jouw standpunt.
Wanneer je vragen stelt over de visie van de ander en oprecht luistert naar de reactie, kun je dingen leren. Wanneer je stelling neemt en jouw standpunt verdedigt met meer ‘waarheden’, onderzoeksresultaten en feiten, verlies je de ruimte om te luisteren.
Je ziet vooral dat de ander het fout heeft en je weet dat jij gelijk hebt. Het doel is om de ander te overtuigen met stellingen. Hoe vaak heeft dit het effect dat je daarmee de ander overtuigt van haar ongelijk? Waarschijnlijk niet zo vaak.
Op deze manier het gesprek aangaan heeft meestal juist het tegengestelde effect. De andere persoon graaft zich dieper in en probeert jou met bewijzen te overtuigen van jouw ongelijk en haar gelijk. Waarop jij onderzoek doet en strooit met nog meer argumenten voor jouw standpunt.
Wat in dit soort situaties gebeurt is dat je niet naar elkaar luistert maar vooral steeds fanatieker je eigen standpunt verdedigt zonder te leren. Je maakt gebruik van kennis die je al hebt om je gelijk aan te tonen.
Dit terwijl een gesprek een uitstekende gelegenheid is om te leren. Dit lukt niet door stelling te nemen, jouw standpunt te verdedigen en te proberen het ongelijk van de ander aan te tonen. Dit lukt alleen door vragen te stellen.
- Wat ziet de ander?
- Wat heeft die andere persoon geleerd over dit onderwerp?
- Wat betekent die visie voor het onderwerp?
Stel je voor dat we samen gaan kijken naar onderwerpen als:
- Het klimaat
- Afval
- Het eten van vlees
- Immigratie
- Vluchtelingen
Zonder dat je de ander probeert te overtuigen van jouw gelijk ga jij de overtuigingen van een ander onderzoeken. Welke waarheden ontdek je in de standpunten van een ander? Hierbij laat je het gevoel los dat je door dit te doen je eigen standpunt verliest.
Wanneer de visie van de ander niet overeenkomt met de visie die jij in je leven hebt ontwikkeld wil dat niet zeggen dat jouw visie niet goed is. Het gaat niet over gelijk hebben en gelijk krijgen. Erkennen dat de visie die jij hebt ontwikkeld niet correct is, is lastig. Dat doet niemand met plezier.
In deze video zie je dat beide personen telkens beginnen met ‘Nee’ (jij hebt geen gelijk) en dan hun eigen standpunt opnieuw aanvoeren.
Het mooiste wat je kunt doen is leren door vragen te stellen. Probeer te begrijpen wat het standpunt van de ander is en waar dit vandaan komt. Stel vragen, luister aandachtig en vraag door.
Iedereen vindt het fijn om aandacht te krijgen. Door meer te leren over het standpunt van de ander kun je meer leren over je eigen standpunt. Je krijgt nieuwe inzichten waarmee je opnieuw naar je eigen standpunt kunt kijken. Daarmee verrijk je je eigen standpunt.
Luister ook naar het gesprek met antropoloog Danielle Braun waarin we dit uitgebreid bespreken. Het is eenvoudig om vast te houden aan je eigen standpunt en de ander extreem te noemen, daarmee hoef je namelijk niet meer te luisteren naar de ander. Het probleem van niet luisteren is dat het ten koste gaat van de dialoog en van de kracht om te leren.
Leren in je bedrijf
Als ondernemer ben jij de cultuurdrager van het bedrijf. Jij hebt een bepaalde visie over hoe je wilt omgaan met klanten en andere zaken in je bedrijf omdat die visie overeenkomt met de waarden die je in je leven hebt ontwikkeld.
De cultuur van je bedrijf is fluïde en wordt niet meer alleen door jou bepaald als je meer dan twee medewerkers hebt. Jouw collega’s hebben ook bepaalde normen en waarden ontwikkeld in het leven. Deze waarden wijken op sommige punten af van jouw waarden.
Je kunt dan vasthouden aan jouw waarden en met ‘bewijzen’ aantonen dat jouw waarden de juiste zijn en dat iedereen zich moet aanpassen.
Wil je juist dat je collega’s initiatief nemen en zelf nieuwe taken oppakken? Dan helpt het om het standpunt van de ander te ontdekken. Laat merken dat je aandacht hebt, luistert en ervoor openstaat om te leren.
